شیمی رایحه کتاب
همه با بوی کتاب های قدیمی ، رایحه ای عجیب و مسموم کننده، که کتابخانه ها و کتاب فروشی های دست دوم را تسخیر کرده است ، آشنا هستیم. به همین ترتیب ، چه کسی از لمس صفحات کتاب تازه خریداری شده و تنفس عطر کاغذ نو و جوهر تازه چاپ شده لذت نمی برد؟ کتابها، از هر نوع قدیمی و یا جدید، صدها ترکیب آلی فرار یا VOCs را از خود متصاعد می کنند. این ترکیبات، منابع مختلفی دارند- برخی، محصول شکست سایر ترکیبات (degradation) هستند در حالیکه باقی ترکیبات، از نوع کاغذ، چسب ها و جوهر پرینت استفاده شده در کتاب ها تولید می شوند.
کتب قدیمی
در طول زمان، شکست تدریجی سلولز و لیگنین در کاغذ، تولید مقادیر زیادی از ترکیبات آلی می کند. نوع کاغذ و سن کتاب روی ترکیبات تولید شده و غلظت آنها تاثیر می گذارد؛ بعنوان مثال، کتب بسیار قدیمی محتوی مقادیر بیشتری از لیگنین نسبت به کتب مدرن هستند. این ماده، عامل زرد شدن ورقه های کتاب با گذشت زمان و به دلیل انجام واکنش اکسیداسیون است.
کتب جدید
رایحه ی کتابهای جدید شدیدا متنوع می باشد و دلیل آن وجود ترکیبات درون چسب، جوهر و مواد شیمیایی مورد استفاده در فرآیند پرداخت کاغذ است.
چسب های مدرن بعضا بر پایه کوپلیمرهایی همچون وینیل استات اتیلن می باشند. در پروسه تولید کاغذ، به منظور دستیابی به خواص مورد نظر،کاغذ با مواد شیمیایی مختلفی پرداخت می شود . در حالیکه بعضی از این ترکیبات به خودی خود فاقد هرگونه رایحه ای می باشند، لکن می توانند واکنش داده و به رهاسازی VOCs کمک کنند. مواد پتروشیمی که بعنوان حلال جوهر استفاده می شوند می تواند یکی از این کمک کننده ها باشد.
به طور مختصر، هیچ ترکیب شیمیایی به تنهایی نمی تواند دلیل ایجاد رایحه در کتابها باشد. این امر، نتیجه مخلوط پیچیده ای از مواد شیمیایی فرار تولید شده توسط ترکیباتی شیمیایی است که در فرآیند تولید آنها مورد استفاده قرار گرفته اند و همینطور ترکیباتی که به تدربج در داخل کاغذ، شکسته می شوند. از برخی ترکیبات تولید شده، مانند فورفورال، می توان بعنوان معیاری برای سنجش سن و شرایط کتاب مورد نظر، استفاده نمود.
به روایت تصویر
منبع: compoundchem.com